TÌM HIỂU THÊM VỀ CÂY ĐƯỚC

Nếu bạn vận dụng học thuyết tiến hóa của Darwin thì bạn sẽ thấy đơn giản là quá trình chọn lọc tự nhiên hàng triệu năm để lại 1 diễn thế thích nghi môi trường của các loài thực vật trong hệ sinh thái rừng ngập mặn :- có hệ thống rể cực kỳ đặc biệt , đối với cây đước là rể nôm ( là hệ thống rể phụ rất lớn từ phần thân trên gốc , giúp cây bám chắc vào đất bùn, không bị sóng thủy triều xô ngả ...)sau đó là cây mắm với hệ thống rể khí sinh trồi ngược lên khỏi mặt bùn -nhìn xa như bàn chông - giúp cây hô hấp biến dưỡng, bám chắc vào bùn, góp phần cố định phù sa tạo nên những bải bồi ...

...
Không biết cây đước có tự bao giờ và từ đâu trôi giạt đến vùng đất Mũi Cà Mau sinh sôi, nẫy nở thành rừng để khi tôi sinh ra là thấy đước mọc từ mé sông trước nhà cho đến sau hậu đất chạy dài mút mắt. Ở quê tôi cây đước gắn bó với con người rất mật thiết tự bao đời. Chính rừng đước đã che chở giông bão cho thế hệ này đến thế hệ khác. Đước theo cây mắm lấn dần ra biển, mở mang bờ cõi và đi vào thơ ca như một bản anh hùng ca đất biệt:
Đước đã mọc thành rừng gỗ cứng,Gió càng lay, càng vững thành đồng..
Vâng, có lẽ cũng hiếm nơi có được rừng đước bạt ngàn như Cà Mau quê tôi. Không biết tự thưở nào ông cha ta đã biết sử dụng cây đước với lá dừa nước để dựng nhà chở che cho biết bao cuộc đời trốn nắng, tránh mưa. Với từng loại cây đước lớn, nhỏ khác nhau, qua bàn tay con người, nó đã trở thành những cây cộ, cây kèo, cây rui, cây me, cây đòn tay, đòn giông cho đến giăng vách gắn kết với nhau tạo nên căn nhà khá vững chãi. Hơn thế nữa con người còn xẻ đước làm ván ngồi, đóng giường để ngũ, đóng tủ để thờ người quá cố và cất giữ vật dụng trong gia đình. Vỏ đước cũng được trọng dụng để “sắn” chài, lưới giữ cho chúng được bên lâu.Trong một ngôi nhà vùng biển Năm Căn nhìn đâu cũng bắt gặp hiện thân của cây đước, từ bữa cơm trong gia đình cũng thấy hiện diện đôi đũa ăn cơm đến chiếc mâm đều được làm bằng đước.Bước xuống xuồng đôi tay con người đã cầm cây dầm bơi qua sông, cầm “đôi guốc” đẩy mái chèo xuôi ngược vùng sông nước khiến ta càng cảm nhận sự gắn bó giữa con người với cây đước mật thiết cô cùng. Đã hết đâu, than đước không chỉ là chất đốt cho mọi gia đình, mà nó còn sưởi ấp cho ta từ thưở lọt lòng. Chỉ với đây thôi, chưa xa xôi gì, thời kháng chịến, chính rừng đước đã chở che cho biết bao gia đình sinh tồn qua cuộc chiến khốc liệt dưới mưa bom, lằn đạn của quân thù. Hàng ngàn gia đình bất hợp tác với giặc đã bỏ nhà vào sống trong làng rừng. Và rừng đước đã cưu mang con người vượt qua những năm tháng đầy nguy nan khốn khó cho đến ngày toàn thắng.Tôi không thể nào quên thưở nhỏ, ông tôi đã chọn những gốc đước có hình dáng con ngựa đẽo gọt thành chú ngựa đủ bốn chân có gắn bánh xe để trước sân nhà, dành cho tôi làm bạn với thú vui cõi ngựa đến thuộc lòng bài hát: “Khớp con ngựa, ngựa ô”. Có thể nói cây đước gắn liền với tuổi thơ tôi, cuộc đời tôi cũng như với biết bao người dân Đất Mũi. Để rồi xa luôn đan đán nhớ về hình ảnh Cây đước quê hương.
Thủy tiên