COOPERATIVE (Tiệm tạp hoá)

Lâu lâu chợt nhớ lại chuyện xưa cũng tức cười. Tôi không bao giờ ngờ mình còn có được những ngày tháng vui như vậy, chuyên môn đi bắt nạt thiên hạ, hay vô tình mà tôi trả thù lại những ngày ở VN đi dạy học, luôn luôn bị chèn ép...không khá nỗi .

Nhờ có cuộc đổi đời , từ một cô giáo ở một trường ở xứ Thượng tôi trở thành một cô bán hàng đáng giá của xứ PHI CHÂU .
Trong đám đen, có người trắng cũng nổi bật rồi, họ gọi tôi là MADAME CHINOISE, dần dần biến thành CHINA hay SHINA...
Họ gọi gì thì gọi tôi cũng không cần biết, không cần sửa , mỗi người gọi một tên tuỳ theo họ. Khách hàng của tôi thì đủ loại : Tây, Anh, Libanaise, Arập, Madagascar, Algérie, Maroc...Nói chung các nước ở Phi châu, còn MỸ thì rất hiếm , thỉnh thoảng có vài phi công MỸ..
Khách thường trực thì có nhân viên làm việc ở tại phi trường . Đa số người Phi Châu theo đạo HỒI (MUSLIM) . Nên câu chào thường ngày của họ là SALAMALÉCUM , và người đối diện phải đáp lại ngay là MALÉCUM SALA.
Lúc đầu tôi nghe thấy lạ, nhưng sau lần lần nghe quen rồi cũng bắt chước. Chứ thường thì khách lạ vẫn chào BONJOUR và AUREVOIR là 2 tiếng thông thường, vì đây là nước thuộc Pháp, nên tiếng Pháp là thông dụng .
Trình độ tiếng Pháp thì tôi cũng đủ để nói correct, nhưng chưa nghe quen, nên thời gian đầu phải học nói với bồi bếp (tụi nó đều là sinh viên không tìm được việc làm), nên sai đâu là sửa đó, vì vậy rất mau tiến bộ...và khi rành rồi, khá rồi ..thì giỏi nhất là ...chưởi !
Nói chưởi thì hơi quá ở cửa miệng người có ăn học như tôi, nhưng không "merde" thì không được, mà không "imbécile" thì cũng "salobat", hoặc khi giận lắm thì "cochon de lait"...
Tuy vậy với những đứa lì thì ...có nước vác cây ...mà doạ, chứ thật thì không dám đánh ai đâu!
Người theo đạo MUSLIM thì không được uống bia, rượu...tiệm tôi là tiệm tây nên có lisence bán bia rượu, jambon... Khách mua bia rượu rồi, là phải đem đi về nhà...nhưng khách của tôi ở đây thì không dám đem về nhà, nên lén ra ngoài sân, chỗ mấy lùm cây, hoặc chui vô góc nhà uống lén, mà tôi không được phép cho họ uống trong tiệm, nhưng họ cứ năn nỉ, rồi thì tôi đành làm lơ. Từ police cho đến nhân viên ở AIRPORT ai cũng thèm uống bia cả...lâu lâu thì cũng phải làm một lần đuổi để họ sợ, chứ uống mãi trong tiệm cũng không tiện, lỡ gặp mấy ông GENDARMES không uống bia thì cũng hơi rắc rối, mất thời gian thu xếp...
Nếu gặp khách tương đối đàng hoàng thì nó năn nỉ ...cho uống xong là đi ngay ...gặp mấy thằng cà chớn lì lợm nó còn cự nự lại...vậy là phải chưởi ...và đòi kêu police ...
Khi mời police tới rồi, khách hứa... lần sau sẽ không emmerdé nữa. Tôi đặt điều kiện, tôi cấm ông từ nay không được đặt chân vào tiệm tôi nữa...

- Oui, Promis..

Vậy mà mới sáng sớm hôm sau, đã thấy hắn lù lù dẫn xác đến. Tôi không bán thì nó đứng cà riềng cà tỏi, mà bán thì bổn cũ soạn lại ...Tôi tức hét to, đòi kêu Police nữa ..và thành ra cải cọ, và tức là chưởi tùm lum...
Nên tôi sắm một cái roi dài, để trên quầy hàng, ai vô hỏi để làm gì ? . Tôi nói :

- Để đuổi tên nào đến đây phá rối...mọi người cười,không tin !

Thật ra hồi đó (cách đây 20 năm), người Phi Châu còn hiền hơn, chứ bây giờ thì tôi không nghĩ là có thể làm vậy. Chuyện gì xong rồi, họ cũng xin lỗi mình trước.

Sau tôi đổi qua làm restaurant, mỗi tuần tôi phải đuổi một tên,vì nó làm biếng quá chừng .Khi chưa có việc thì năn nỉ ỉ ôi, hứa đủ thứ, đến khi vô làm vài ba bữa là đổ lười, không làm xong việc, cứ kiếm cách trốn tránh, đi prière một ngày bao nhiêu lần, mình đâu nói được ...vậy là phải đuổi...đứa nào bị đuổi cũng khiếu nại với con gái .

- MAMAN est méchante ,elle m'a renvoyé .
- Pourquoi ? Est ce que tu travailles bien, ou tu es paresseux?

Nhớ lại một thời làm việc bên đó cũng thật vui,nói năng, la hét suốt ngày...cũng có chuyện vui, mấy tên bồi đi làm tới tiệm mới bắt đầu sửa soạn thay quần áo, rửa mặt cạo râu. Có khi khách tới rồi không ai servir, tức quá la lên :

- Tu as rasé tout ( temps). Mới nói nửa câu nó chơi lại liền .
- Non madame, Je ne rase pas tout....