Thứ Tư, 8 tháng 4, 2009

NHỮNG NGÀY Ở SÉNÉGAL (1982-1990)

Gia đình tôi được cô CHI (chị của ông xã tôi ) bảo lảnh qua Sénégal ngày 2 -9-1982. Chúng tôi từ Banmêthuột về Saigon để lên máy bay đi Sénégal .

Danh sách đã lên, nhưng phải tạm đình lại một tháng, vì chúng tôi chưa có giấy quá cảnh của Pháp. Nên tôi đi với Kính (em rễ ) vào toà đại sứ Pháp để xin giấy tạm dừng ở phi trường CHARLES DE GAULLE rồi chuyển máy bay đi Phi Châu-Sénégal.

Trong thời gian chờ đợi ,chúng tôi phải về ở tạm nhà Phượng Kính ở Long An. Còn bố các cháu thì ở lại Saigon ,nhà bác Định (anh con cô cậu )
Thời gian ở Long An tôi nhận được một điện tín của ME (bà nội các cháu) , gởi từ SÉNÉGAL ,biểu tôi đi học " faire la galette" (học làm bánh tráng) . Nghe mà hết hồn , tuy đã có 5 con , nhưng hồi nào tới giờ cơm nước nấu còn chưa xong , bị chồng la hoài , mà bây giờ còn phải học đổ bánh nữa không biết có được không .

Tôi còn nhớ sau 75 , vì gia đình không phải tư sản mại bản, và chồng không phải là ác ôn (theo họ phân định) nên mấy chị em tôi được tiếp tục dạy học .

Trong cuộc thực tập, Tôi dắt học trò đi làm phân xanh (đào 1 cái hố, nhổ cỏ,bẻ cành rồi lấp lại ) nhưng bao lâu sẽ thành phân xanh, Tôi không biết , ngay cả đám giáo viên chúng tôi cũng đều không biết làm phân xanh phải làm như thế nào .

Tôi được các Giáo viên cắt cử ở nhà nấu cơm, tôi lại càng lo vì có nấu cơm bao giờ đâu, nay lại phải nấu một nồi to, chẳng biết phải đổ bao nhiêu nước mới vừa . Khổ nổi lúc bấy giờ không còn ai ở lại để hỏi. Kết qủa cơm nhảo nhẹt., may có nồi canh rau muống, nhờ nêm muối và bột ngọt nên cũng tạm nuốt được. Thấy vậy, Thầy Phi Hùng mới chỉ cho tôi , lần sau Cô nấu cơm chỉ đổ nước chừng một lóng tay thôi .

Trở lại chuyện học làm bánh tráng, Phượng dắt tôi vô xóm ,tìm nhà quen nhờ họ dạy cách đổ bánh tráng .Tôi học được một ngày, nhưng tay vẫn còn lóng cóng, tráng bánh chưa đều , gở ra là bể. Hai bàn tay tôi chỉ giỏi đan, thêu, may chứ nấu nướng thì thiệt tệ. Vì hồi còn ở nhà với ba má, Tôi là chị cả , chỉ biết làm chef, ra thời khóa biểu, các em răm rắp làm theo, tôi chỉ nếm rồi chê khen, chứ có làm đâu mà biết. Chắc lỗi này phần nào tại má tôi, cưng tôi quá ! Cũng may, khi qua tới SÉNÉGAL không phải làm bánh tráng, mà bánh tráng mua từ Pháp về để cuốn chả giò mà người Pháp gọi là NEM.

Từ VN chúng tôi đi phi cơ của AIR VN dến Bangkok rồi chuyển tiếp qua AIR THAILAND cả gia đình gồm hai vợ chồng và 5 đứa con (02 gái và 03 trai) . Đứa lớn nhất 12 tuổi,đứa nhỏ nhất 4 tuổi .

Tới phi trường Thái phải ngồi đợi hơn 5 tiếng đồng hồ mới có chuyến bay.Lần đầu tiên đến một nơi xa lạ có đời sống văn minh thấy mình rõ ràng như người ở trên rừng mới xuống.
Tại Phi trường, họ đón chúng tôi bằng tấm bảng ghi tên MR B.Điều đáng nhớ nhất là được họ đem đến cho mỗi người, một hộp cơm với thịt kho trứng thật là ngọt và ngon làm sao! Có lẽ tại lâu rồi không được ăn thịt .Vì mỗi tháng tại VN phải xếp hàng mới được mua 500 gram theo tiêu chuẩn thì làm sao mà đủ được.

Lần đầu tiên gia đình chúng tôi đi máy bay mà chẳng có ai bị ói mửa hết, thật cũng may cho tôi !Máy bay ngừng ở NEW DELI rồi ITALY .
Ở phi trường Ý muốn đi toilet thì phải trả tiền cho bà ngồi giử cửa, mà tụi tui làm gì có tiền để trả,nên cứ đi đại. Còn mấy thằng con trai thấy cầu thang máy cứ leo lên leo xuống hoài làm người ta phải la.Khi tới Pháp ,có một cô đầm cầm bảng đón .
Chúng tôi đi bằng giấy LAISSER-PASSER của HỘI HỒNG THẬP TỰ QUỐC TẾ . Chúng tôi tới đâu cũng được đón tiếp đàng hoàng ngay khi vừa ra khỏi cửa máy bay...để khỏi bị lạc. Tại phi trường Pháp chúng tôi phải đợi đến 8 tiếng đồng hồ, mới đổi máy bay AIR FRANCE để đi SÉNÉGAL.

Đi từ VN ngày 31 tháng 8/1982 đến 2/9 mới tới SÉNÉGAL . Khi bước xuống máy bay tôi lo sợ, không biết có ai ra đón không . Mọi người đều trông vào tôi. Tôi hỏi đại ông Phi công và phi hành đoàn đứng dưới cầu thang tiển khách, thấy chúng tôi tay xách nách mang mấy hộp đồ ăn từ máy bay xuống , họ đoán là dân di cư nên cũng chờ coi tôi hỏi gì để trả lời.
Tôi hỏi :
- Comment Je vais à chez nous ? (ý tôi là làm sao tôi biết nhà mà về) Ông phi công ngơ ngác (làm sao tôi biết nhà bà ?) không biết trả lời sao. Vì chưa bao giờ có hành khách nào hỏi câu ngớ ngẩn vậy, ông chỉ vào trong phi trường, (ý nói ) sẽ có người hướng dẫn.Vào trong phi trường, chúng tôi ngạc nhiên, thấy toàn đen là đen (mặc dầu biết Phi Châu là người da đen, nhưng chưa thấy đông đen như vậy bao giờ). Ai cũng có cảm giác sợ sợ .

Tôi phải đến trình giấy tờ ở quầy Hải quan . Câu đầu tiên họ hỏi tôi là Bà đến đâu ?
Tôi trả lời :
- LA POINT DES ALMADIES
- AH ! Je sais làbas .Ông ấy đang nói thêm một tràng gì nữa , thì đằng sau lưng tôi có người lên tiếng :
- Je suis responsable cette famille , rồi ổng đưa carte HCR cho ông Hải quan coi.Rồi ổng quay qua tôi nói .
- Bà và gia đình theo Tôi là không bị soát gì hết.Vừa đi ông vừà giới thiệu, Tôi là đại diện cho HCR (HAUT COMMISSAIRIAT DES RÉFUGIÉS) .Theo lời yêu cầu của Madame GUY, Tôi đến đây đón gia đình MR. B.

Chúng tôi theo ông ra ngoài, đến chỗ ARRIVÉ . Một cô đầm lai chạy đến cất tiếng chào
- BONJOUR !
Chúng tôi ngơ ngác chưa biết là ai, cô ta tự giới thiệu :
-Je suis GISHLAINE , la femme de MICHEL, le fils de Madame GUY. Maman est en vacances. Je vous cherche ....( tôi là vợ của Michel con trai cô CHI_ BÀ GUY đi nghỉ hè ở Pháp,tôi ra đón).

Chúng tôi lên xe GISHLAINE,còn ông HCR chở bố các cháu.Trên đường đi xe chúng tôi bị quan thuế soát. Tôi có mua thuốc CẨM LỆ cho ME (bà nội các cháu).
Họ hỏi cái gì (thuốc gói trong lá chuối ,mấy người Huế hay hút ) , tôi nói:
- Tabac pour grande mère .
Họ cũng chưa bao giờ thấy cái tabac gói trong lá chuối kỳ lạ này, thành ngần ngừ đôi chút, cô cháu phải giải thích mới xong.

Tới nhà 12 giờ đêm . Gặp ME và MICHEL. Me đưa chúng tôi xuống phòng ở sous sol (dưới đất).Đây là một RESTAURANT ngay bờ biển . Michel tiếp ông HCR trên phòng khách. Michel nói gì ...với ME, mà thấy ME có vẽ không vui... ( Michel nói ; on va voir , _cava pas) Tôi rất nhậy cảm,tuy không hiểu lắm ,nhưng xem ra cũng có điều gì không ổn.

Me đưa chúng tôi xuống sous-sol (basement).Ở dưới mát hơn .Phiá trên là restaurant.Sénégal nằm trên đường xích đạo nên rất nóng ,lúc nào cũng trên 30 độ C.Muà đông 15,16 độ lạnh phải mặc áo laine.
Ngủ tới trưa mới thức dậy lên restaurant ăn trưa,lần đầu tiên ăn được 2 người bồi đen đứng hầu.Sau này sẽ có những giai thoại nói tiếng tây cười bể bụng !Nhìn ra bờ biển thấy người đi chơi tấp nập.
Nhận xét đầu tiên của các cháu là : thấy ông đen đi với bà trắng ,hoặc ông trắng đi với bà đen ,dắt đứa con nâu, tụi nó nói ngay _má ơi_con họ màu chocolat.

Restaurant nằm ngay bên bờ biển ,nên rất đông khách ngoại quốc.Đa số là khách người Pháp,vì ngàytrước Sénégal là thuộc địa của Pháp nên dân ở đây học và nói tiếng Pháp. Họ cũng có thổ ngữ gọi là WOLOFF. Người LIBAN đến định cư ở đây rất đông.Họ nói tiếng Woloff rất giỏi. Chuyên buôn bán .
Nếu một người lạ vào Thủ Đô của Sénégal là DAKAR thì đừng ngạc nhiên khi thấy thành phố toàn là cửa hàng của người da trắng ,và khách hàng là người da đen. Còn ra chợ thì toàn Chinoises (Tàu) thật ra toàn là người Việt Nam ,nhưng dân đây không hề biết nước nào trên thế giới , ngoại trừ Tây và Tàu.

Một tháng sau vợ chồng cô Chi, bác Guy về cho chúng tôi dọn qua CABANON (lúc đầu chỉ là một chái nhỏ làm bánh crèpe bán cho khách đi chơi biển,nhưng ngày càng phát đạt nên cất thành một restaurant lớn). Phía sau Cabanon sát bờ biển có hàng phi lao. Đêm nghe tiếng gió rì rào _sóng rạt rào y như biển Nha Trang.
Trước restaurant có một hồ nuôi truite (con hàu)của người Nhật , có lẽ bán không chạy nên họ không làm nữa, hồ trống không. Mấy mẹ con tôi vô đó tắm. Có lần sóng mạnh hất thằng con nhỏ tôi vào hồ , làm tôi hoảng hồn nhảy đại ra chụp nó lại,hai mẹ con suýt uống nước,tôi cố lội vào bờ. Tôi nhát ,sợ nước :
"Học bơi từ thuở mười lăm
Đến năm bốn chục vẫn bơi trong bờ !"
Con gái tôi chọc,má mà xuống biển là biển động ! *


************************************************

MẪU CHUYỆN KHÓ QUÊN (BMT)

CÔ CÒN NỢ EM

Tháng 6/06 vừa rồi qua Cali chơi, gặp bạn bè, vài học sinh cũ, có em vừa gặp cô đã nhớ ngay

- Thưa cô! Hồi xưa cô còn nợ em 20 đồng .
Tôi ngạc nhiên! "Hồi em học lớp Đệ Lục, thuê truyện tiệm cô, bị cô tịch thu, em mất 20 đồng tiền cọc, giờ may quá ! gặp cô, em xin lại... " mọi người cười vui vẻ.

Ngày xưa, ở trường Trung Học Ban Mê Thuột em nào đã thuê truyện ở quán Hoa Văn đặt tiền cọc 20 đồng, vào lớp, ngồi đọc truyện, bị cô tịch thu, bây giờ muốn lấy lại hai chục thì e-mail qua địa chỉ cô sknguyen@rogers.com sẽ được hoàn lại.
Đó là một trong những kỷ niệm khó quên, dù tôi chưa bao giờ ghi lại trên giấy, nhưng trong trí tôi, mỗi khi nghĩ tới BMT, nhớ trường, nhớ các học sinh cũ, là nhớ tới các em đọc truyện trong lớp.
Nhiều khi đang giảng bài trên bảng, tình cờ quay lại, thấy những em ngồi cuối lớp rất là nghiêm túc, yên lặng, không quay qua quay lại, không xầm xì nói chuyện, mặc dầu các em đâu có nghe cô nói gì trên bảng.
Em ngồi yên, đầu hơi cúi xuống, là tôi nghĩ ngay chắc cậu này có chuyện gì đây dưới hộc bàn.
Tôi từ từ đi xuống, đứng ngay cuối lớp, nhưng em đã nhanh tay đẩy nhẹ quyển truyện vào trong hộc bàn. Tôi hỏi,
- Em đang làm gì đó? Có cái gì trong hộc đưa cô coi .
Thường thường các em hay chối,
- Thưa cô, đâu có gì!
Tôi nói,
- Đưa đây! Cô thấy rồi! đang đọc truyện hả?
Cuối cùng, rồi em cũng lôi quyển truyện ra đưa cho tôi. Tôi biết ngay là truyện chưởng của quán nhà tôi. Em cũng cố vớt vát,
- Thưa cô, cuối giờ cô cho em lại, em thuê ở tiệm cô, cô thu là em mất tiền cọc .
Tôi hơi áy náy vì tiền cọc của em, nhưng vẫn làm lơ,
- Tôi không biết! em đọc truyện trong giờ học là tôi tịch thu, không cần biết tiền cọc gì hết!
Nhưng rồi cuối giờ, có hai em lên năn nỉ,
- Cô tha cho em lần này. Em hứa sẽ không đọc truyện trong lớp nữa .
Tôi cũng tha cho lần đầu và còn doạ,
- Nếu còn lần thứ 2 thì đừng mong xin lại và còn cho 2 không nữa .
- "Dạ cám ơn cô!"
Lúc hai đứa cầm quyển truyện chưởng đi ra, tôi còn nghe em này hỏi em kia,
- Mày coi tới đâu rồi bị bả bắt được vậy?
- Tới đoạn Dương Qua sắp gặp lại cô Long sau 16 năm cô biến mất dưới hồ...
Nhiều em đọc truyện trong lớp lắm! Không phải giờ tôi, mà giờ các giáo sư khác cũng vậy. Có nhiều giáo sư khi ra khỏi lớp còn nói với tôi,
- Tôi tịch thu truyện của nhà bà .
Tôi cũng cười trừ...Thời gian đó, truyện chưởng đang thịnh hành như "Cô Gái Đồ Long" "Anh Hùng Xạ Điêu" "Thần Điêu Đại Hiệp" ...các giáo sư cũng còn mê nữa, huống chi học sinh. Có giáo sư đi Saigon về còn mua giùm tôi những bộ truyện mới ra về đọc rồi tách ra làm 2,3 phần cho thuê.
Dù đọc truyện trong lớp, các em vẫn học giỏi, vẫn thi đậu. Ngày nay, lưu lạc khắp bốn phương trời và trong cuộc đời, các em còn thành công hơn cô. Cô mong rằng em nào còn nhớ cô thì email để nhắc lại những kỷ niệm khác vui hơn!
Cô SUỐI KIẾT_CANADA



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét